Oké, voor de zoveelste dag deze week, word ik wakker met een knetterende hoofdpijn. En ik denk wel te weten waar die vandaan komt. Ik ben overprikkeld. Mijn hoofd tolt van de gedachten en keuzes die ik aan het maken ben en waar we ook binnen ons gezin mee te maken hebben. Het fijnste zou zijn als ik gewoon in bed kon blijven liggen, nog een uurtje of 2 in alle rust slapen om vervolgens op mijn eigen tempo wakker te worden, op te starten, koffietje erbij, mijn gedachten op papier uitstorten om helderheid in mijn hoofd te krijgen en overzicht en structuur aan te brengen.
Helaas, dat kan allemaal niet. Ik moet mijn dochter op tijd naar school brengen en daarna heb ik een afspraak bij de kapper en daarna mag ik een deur verder bij de plaatselijke alles-in-een-winkel wat Sintinkopen doen. Dus, schouders eronder en dóór.

Doodmoe

En als ik bij de kapper in de stoel word gezet en even moet wachten, vallen mijn ogen dicht van ellende. Tot de kapster aankomt. Ik schiet per direct in mijn ‘vrolijk-modus’ en kwetter er lustig op los.  Mijn kapster heeft géén idee wat er achter dat mondkopje schuilgaat en hoe ik me voel. En dat wil ik ook helemaal niet. Ik wil namelijk gewoon meedoen, aardig gevonden worden en niet zeuren. En ondertussen denk ik aan de kinderen in mijn praktijk waar ik met ouders voor aan het vechten ben om ze op een passende manier onderwijs te laten volgen. En dat het zo lastig is om aan al die betrokken partijen: leerkrachten, zorgmedewerkers, GGD-arts, leerplichtambtenaar, uit te leggen waarom het deze kinderen niet lukt om 5 dagen per week (volgens de strakke regels van de school en leerplicht) gefocust, gemotiveerd en blij naar school te gaan en ook nog goed te presteren.
Alleen al van de gedachte word ik doodmoe.

Negatieve spiraal

Want deze kinderen – en het zijn er serieus meer op dit moment – , laten ook niet altijd zien dat het ze niet lukt, of kunnen niet goed woorden geven aan waarom ze zich zo belabberd voelen. Die willen ook het liefst gewoon wél in het kader vallen en net zo zijn als al die andere kinderen die het wel lijkt te lukken om die schoolweek moeiteloos door te komen. Deze kinderen voelen zich eenzaam, niet gehoord, niet serieus genomen worden en gaan twijfelen aan zichzelf. En als je gaat twijfelen aan jezelf, je eenzaam en niet gehoord voelt, dan voel je je nog veel vervelender en kom je meestal helemaal niet meer tot leren. Dus die adequate prestaties kunnen we dan ook wel vergeten. En dat motiveert dan helemaal niet meer en zo dwarrelt het cirkeltje steeds dieper naar beneden en kun je wel raden wat dat voor effect heeft.

Tijd en aandacht

Het zou zo fijn zijn als deze kinderen zich in alle vrijheid konden uiten over waar ze onder lijden. En het zou zo fijn zijn als er oprecht tijd en aandacht zou zijn en op basis van gelijkwaardigheid met deze kinderen gesproken zou worden. Zowel thuis, op school als in de hulpverlening.

Ik heb een 12-jarige jongen in begeleiding, die het op dit moment niet lukt om volledig naar school te gaan. Op bepaalde dagen voelt hij zich ‘belabberd’ en kan het dan gewoon niet. Samen met ouders wordt gekeken naar hoe daar op de middelbare school invulling aan gegeven kan worden. Dat is een lastige kwestie. Want het kind is niet echt ‘ziek’. Dus zou hij gewoon naar school moeten. Tenzij een onafhankelijk team en /of arts iets zinnigs kan zeggen over de belastbaarheid van dit kind. Maar deze jongen vindt het heel moeilijk om uit te leggen waardoor het nou komt dat hij steeds van die belabberde dagen ertussen heeft (en ik dacht gelijk aan mijn hoofdpijn dagen en het masker dat ik dan maar weer opzet; tot ongenoegen van mijn eigen lijf).
Tot we kortgeleden in de begeleiding tot een diepe kern van het manneke kwamen. Hij sliep niet lekker in, dat kon wel een paar uur duren, daar werd hij redelijk geïrriteerd van, wat ‘de rust en het lekker in slaap vallen’ ook niet bevordert. Daarnaast bleek zijn vader volgens de jongen regelmatig ‘speeches’ over het belang van onderwijs en goed leren aan tafel te voeren waar het kind geen behoefte aan had (hij had de ‘de preek’ de eerste keer al gehoord en was deze nooit meer vergeten)  en niet naar luisterde, maar die wel werden geregistreerd en irritatie opwekte. Ook weer niet bevorderlijk. Maar toen kwam het….de jongen bleek ook nog eens helderziend te zijn. Hij ziet kleurenaura’s om mensen heen (die continu veranderen, omdat de stemming van mensen ook steeds verandert), hij ziet elk moment dat hem passeert in het leven met een ‘dubbele bril’. Hij ziet niet alleen van dichtbij wat er gebeurt, maar tegelijkertijd ziet hij ook nog eens op een tweede rij in zijn ogen allerlei films van gebeurtenissen afspelen die met associaties over de primaire gebeurtenis of zijn helderziendheid te maken hebben. Hij vertelde me over het bezoek aan een bunker uit WO-II tijdens de zomervakantie. Hij ‘zag’ de soldaten, hij ‘voelde’ de sfeer, er trok een hele film aan gebeurtenissen aan zijn ogen voorbij die te maken hadden met de oorlog en wat daar gebeurd was. En dat gaat altijd zo in zijn hoofd. Echt, je zou al van minder slecht slapen toch?!

Dát is dus overprikkeld zijn

Ik schrok, was stil, mijn hoofd draaide op volle toeren….. ik begreep ineens in volle omvang wat het voor deze jongen betekent om ‘prikkels te ervaren’, ‘overprikkeld te zijn’, ‘belabberde dagen’ te hebben waardoor hij de moed niet op kan brengen om naar school te gaan. Ik snapte het hele plaatje in één keer. Ik voelde medelijden en kreeg een schuldgevoel. Want ik had getwijfeld aan zijn oprechtheid over zijn belastbaarheid. En vanuit die twijfel was ik systemisch met hem aan de slag gegaan en had ik hem ‘school’ op laten stellen en zijn belastbaarheid daarin. Hij koos helemaal niet de zwaarste koffer en gaf geen negatieve emotie aan bij school. Want het liefst gaat hij gewoon naar school, want hij vindt school ‘eigenlijk best heel leuk’, zei hij. En ik begreep het. Het werd mij helemaal duidelijk. Maar hoé leg je dat nou uit aan al die knappe koppen die beslissen over de belastbaarheid van een kind met betrekking tot het volgen van lessen.

Hij kwam zelf met de oplossing. Hij gaf aan dat hij het zo fijn had gevonden dit nu eindelijk eens goed uit te kunnen leggen, het hielp hem echt, ook in zijn eigen helder krijgen van het hoe en waarom. En hij gaf zelfs aan dat als er een arts kwam waar hij iets aan uit moest leggen, hij al voorzag dat dat goed zou komen.  En ik wil hem zo graag geloven, omarmen, bejubelen, de hemel in prijzen voor zijn moed, durf, openheid en oprechtheid. Maar ik vrees ook voor het (voor)oordeel van de knappe koppen in deze casus, omdat mijn vertrouwen al zo vaak beschadigd is in schoolsystemen waar voor prikkelgevoelige, hoogbegaafde kinderen aanpassingen gedaan zouden moeten worden.

Hear hear

Mijn hoop is nu een klein beetje gevestigd op het debat over passend onderwijs, óók voor hoogbegaafde leerlingen en de moties die daarvoor ingediend zijn door meneer Heerema om de samenwerkingsverbanden te dwingen om hoogbegaafde kinderen te helpen en ondersteunen, zonder ze het predicaat ‘gehandicapt’ op te hoeven plakken.
Hear hear Heerema!

Oké, de meeste moeders zijn vanaf dag één apetrots op hun pasgeboren kroost. Alles wat het kleintje doet is zo’n beetje wereldnieuws en deze uitzonderlijke prestaties van de nieuwkomer worden gretig gevolgd door opa’s, oma’s, ooms, tantes, buurvrouwen, vriendinnen, en zelfs de bejaarden in de supermarkt doen gewoon lekker mee. Je zou van minder trots worden, toch.. Of ‘fier zijn op uw schattekes’, zoals ze hier maar een paar kilometer vandaan, net over de grens met het Belgische land zeggen. En dát vind ik nou eens een mooie uitdrukking. ‘Fier zijn op uw schattekes’

Toevalstreffer

Maar wat als jouw kind nou eens écht wereldprestaties lijkt te leveren als ie nog maar heel klein is.. wat dan? Want dat mag je liever niet zeggen hier in ons nuchtere polderland. ‘Niet boven het maaiveld uit alstublieft’ en ‘doe maar gewoon dat is al gek genoeg’. Een conditionering waar een ouder van een hoogbegaafd kind wel eens de hik van kan krijgen. Want als jouw kleine spruit iets gaat doen, waarvan jij denkt: ‘hee, da’s misschien toch wel bijzonder, dan wordt het vaak meteen gebagatelliseerd, de kop ingedrukt of afgedaan als ‘een toevalstreffer’. Of ze beschuldigen jou er zelf van dat je zo ‘volwassen en ouwelijk’ met je kind omgaat. En dus ga je niks meer zeggen en pieker je jezelf suf of het nou wél of niet bijzonder is wat jouw kind doet, zegt, maakt of kan.

Nijntje

Mijn oudste (en dus ook de eerste) deed iets heel bijzonders, tenminste dat vond ik toch echt, als ik hem ’s avonds naar bed bracht en een verhaaltje voor ging lezen. Hij kon nog niet praten, zat in zo’n slaapzakje op schoot (ik denk dat ie ongeveer een maand of 14 was) en dan las ik nijntje voor. En natuurlijk gaan jullie dit niet geloven, maar het is écht waar.. zodra er een punt of komma of uitroepteken in een zin stond, begon hij te wijzen en lawaai te maken. Ik begreep er niks van. Intuïtief dacht ik nog “hij zal toch niet bedoelen dat ik die leestekens moet uitspreken?” Maar wat blijkt.. moederinstinct faalt nooit en vanaf het moment dat ik de punten en komma’s mee voor las, werd hij rustig en was het oké voor hem. En ik dacht… dit is raar, toch?! En intuïtief voelde ik ook aan dat ik dit niet ging vertellen aan mijn vriendin met een jongetje van dezelfde leeftijd die het liefst in zijn bedje, box of kinderwagen lag te slapen en in boekjes helemaal geen interesse had.

Sprongetjes

En ik was dus jaloers op die vriendin met haar slapende baby, die overal mee naartoe kon, nergens last van had en zich keurig ontwikkelde volgens ‘oei ik groei’. Damn, die van mij deed werkelijk álles anders. Ik had helemaal niks aan dat prachtige oeiboek, want hij liep totaal uit de pas. Het enige waar ik wat aan had, waren de overzichten van de sprongetjes. Alleen bij ons leek er nooit eens een tussenperiode te zijn van rust. Hij schoot van het ene sprongetje in het andere. Dodelijk vermoeiend voor zowel moeder als kind.

Clowntjes

Die van ons sliep nauwelijks, was van slag als we eens weg gingen met de auto en als we bij opa en oma waren en er was een ander ritme, kon ie daar bij terugkomst wel 3 dagen last van hebben.
Met een week of 10 heb ik hem uit de kinderwagen gehaald en zo goed en zo kwaad als het ging in een buggy gelegd. Hij wilde niet in die kinderwagen, schreeuwde en wrong net zo lang tot ik niet meer naar buiten wilde. Maar in de buggy was het gewoon oké, toen kon hij alles zien en had hij bewegingsruimte.
De mobiel van clowntjes boven zijn box was een regelrechte ramp aan overprikkelingsfactoren, maar wisten wij toen veel.. hádden we het maar geweten.
Al vroeg ging ie aan de melatonine en zat met zijn 10 jaar op het ongedeeld gymnasium, om daar pas na 8 jaar weer af te komen met een hangen-en-wurgen-diploma.

Trots

En nu,… nu ben ik kei trots op ‘m. Hij vliegt uit. Hij verlaat het nest. Op kamers, zelfstandig, weg uit het hotel bij moeders.. en zelf voelt ie zich trots, maar ook onzeker. Hij weet niet of hij klaar is voor de grote wereld en zijn eigen zelfstandigheid. Maar ik denk dat hij het wel kan. Hij heeft zich immers ook uit die kinderwagen weten te wringen. Hij heeft mij duidelijk kunnen maken dat ik de punten en komma’s bij Nijntje niet mocht overslaan. Hij heeft zich niet altijd aangepast aan de gemiddelde ontwikkeling, maar who cares. Hij gaat pedagogische wetenschappen studeren aan Erasmus. Na een teleurstellende poging tot een hbo-opleiding automotive. Hij geeft niet op, hij zet door en hij is mijn grootste inspiratiefactor en drijfveer voor het dankbare werk wat ik doe. Dus ja, ik ben ontzettend fier op mijn schatteke en ik ga hem heel erg missen thuis, maar ik weet zeker dat hij het gaat rooien daar in de ‘grote stad’. En dat hij het nest verlaat is voor mij nu wereldnieuws en ik durf het nog te vertellen ook. Hij is bijzonder in zijn anders zijn, maar ik ben oh zo trots!